Wereld Diabetes Dag (WDD) is elk jaar op 14 november. Deze dag werd in 1991 door de Internationale Diabetes Federatie (IDF) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geïntroduceerd als reactie op de alarmerende toename van diabetes over de hele wereld.
Hoe herken je diabetes oftewel suikerziekte?
Suikerziekte wordt ook wel diabetes mellitus genoemd. Als je diabetes hebt is de hoeveelheid suiker (glucose) in je bloed te hoog. En omdat je nieren al die glucose niet kunnen verwerken komt er glucose (suiker) in je urine terecht. Glucose trekt water mee, waardoor je heel veel urine aanmaakt en je veel en vaak moet plassen. Zo verlies je veel vocht en droog je uit waardoor je de hele tijd dorst hebt. Als je diabetes hebt en je wordt nog niet behandeld, wil je daardoor veel en vaak drinken.
Hierbij een overzicht van de klachten waar je last van kunt hebben:
veel plassen, veel dorst;
vermoeidheid, snel moe zijn en zwakte;
je ziek en beroerd voelen;
misselijkheid en verminderde eetlust, of juist heel hongerig;
buikpijn en/of pijn op de borst;
gewichtsverlies;
afname van groeisnelheid;
wazig zien;
moeite met ademhalen, de geur van aceton in je adem;
duizeligheid;
diabetisch coma (verlies van bewustzijn door de gevolgen van een te hoge bloedsuiker).
Wat is het verschil tussen diabetes type 1 en 2?
Diabetes type 1 is een vorm waarbij de bètacellen geen insuline meer aanmaken, waardoor de glucose (suiker) die via het eten in je bloed komt niet opgenomen wordt in je lichaamscellen waardoor je bloedsuiker stijgt. Als je een te hoge bloedsuiker hebt moet je veel plassen en heb je steeds dorst. Ondertussen krijgen je lichaamscellen geen glucose (brandstof) binnen en hebben ze een tekort aan energie. Die energie moet ergens anders uit je lichaam vandaan worden gehaald. Er worden andere energiebronnen gebruikt waarbij afvalstoffen vrijkomen. Dit leidt tot klachten als vermagering, vermoeidheid, sufheid en coma. Deze vorm van diabetes komt op alle leeftijden voor, maar meestal ontstaat het al op jonge leeftijd. Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte.
Diabetes type 2 krijg je als je lichaam niet meer gevoelig is voor insuline en je bètacellen minder insuline aanmaken dan nodig is. De glucose in je bloed wordt hierdoor moeilijker opgenomen in je lichaamscellen en je bloedsuiker stijgt. Hierdoor moet je veel plassen en heb je vaak dorst, net als bij diabetes type 1. Er komt nog wel voldoende glucose de lichaamscellen binnen, ook al gaat het wat moeilijker. Er ontstaat dus geen gebrek aan energie waardoor geen andere energiebronnen worden gebruikt en klachten als vermagering en coma vrijwel niet voorkomen.
Diabetes type 2 komt ook voor op alle leeftijden, maar vooral bij ouderen en bij mensen met overgewicht die te weinig bewegen. Omdat steeds meer kinderen te dik zijn komt deze vorm van diabetes nu ook vaker voor op jongere leeftijd.
Kun je ook diabetes krijgen als je niet snoept?
Ja, ook als je niet snoept kun je diabetes krijgen. Er is niet één oorzaak waardoor je diabetes type 1 of 2 krijgt. Er spelen meerdere factoren een rol en die van diabetes type 1 zijn anders dan die van type 2 diabetes.
En misschien vraag je je ook wel af of je suikerziekte krijgt door het eten van te veel zoetigheid. Het risico op diabetes type 1 wordt niet groter door het eten van te veel zoetigheid. Bij diabetes type 2 ligt dat wat anders.
Door het eten van zoetigheid wordt het risico op diabetes type 2 niet groter, maar wel door de grote hoeveelheid calorieën die je hierdoor binnenkrijgt. Je krijgt te veel calorieën (energie) binnen als je veel snoep, koek, cake, frites en junkfood eet of frisdranken drinkt. Het teveel wordt opgeslagen als vet waardoor je dik wordt (obesitas). Als je obesitas hebt en weinig beweegt kun je diabetes type 2 krijgen als je hiervoor de genetische aanleg hebt.
Kun je diabetes voorkomen?
Diabetes is lang niet altijd te voorkomen. Nooit bij diabetes type 1. Maar vaak wel bij de meest voorkomende vorm van diabetes, diabetes type 2. Laat je gezondheid niet afpakken! Met genoeg bewegen, verstandig eten, niet roken en een gezond gewicht kom je al ver. Je kunt je risico tot de de helft verkleinen.
Een gezond gewicht verkleint de kans op diabetes.
Als je overgewicht hebt, krijgt je lichaam vaak moeite om de bloedsuiker in balans te houden. Op den duur kan dat leiden tot diabetes. Het goede nieuws: de kans op diabetes wordt al meteen kleiner als je afvalt.
Bij overgewicht kan het hormoon insuline zijn werk niet goed doen: het lichaam reageert minder goed op insuline. Suikers blijven dan te veel in het bloed zitten.
De kans op diabetes wordt al meteen kleiner als je afvalt. Zelfs al na een paar kilo. Wil je afvallen, doe dat dan rustig aan.
Val om te beginnen niet meer af dan 5 tot 10 procent van je oorspronkelijke lichaamsgewicht. Dus: als je 80 kilo weegt, val dan niet meer af dan 4 tot 8 kilo. Weeg je 100 kilo, val dan eerst tussen de 5 en 10 kilo af. Daarna kun je langzaam verder afvallen als dat nodig is.
In beweging blijven is heel belangrijk. Het liefst elke dag minstens een half uur. Hiervoor hoef je niet persé naar de sportschool of het sportveld, je kunt ook gaan wandelen of fietsen Je hoeft niet een half uur aan één stuk te bewegen, het kan ook in delen van 10 minuten. Pas het bewegen in je dagelijkse leven in: ga op de fiets naar je werk of de winkel, neem de trap in plaats van de lift. Zo is het gemakkelijker vol te houden. Ook als je al diabetes hebt, is bewegen belangrijk. Door beweging blijft je bloedsuiker stabieler.
Gezond eten
Eet gevarieerd en met mate, snoep zo min mogelijk en vermijd suikerrijke dranken en vruchtensappen. Eet voldoende fruit, veel groente, kies voor volkorenproducten, mager en onbewerkt vlees en gebruik weinig zout. Gebruik bij het bakken onverzadigde vetten als olie en vloeibare margarine.
Stoppen met roken
Iedereen weet dat roken ongezond is, en stoppen is niet gemakkelijk. Maar roken vergroot de kans op diabetes type 2 enorm: met 30 tot 40%.
Gezond gewicht
Ook een gezond gewicht is belangrijk. Bij overgewicht krijgt het lichaam vaak moeite om de bloedsuiker in balans te houden. Want het reageert dan minder goed op insuline. Dat kan leiden tot diabetes type 2.
Iets afvallen helpt al
Het goede nieuws: de kans op diabetes type 2 wordt al meteen kleiner als je afvalt. Zelfs bij een paar kilo.
Heb je hulp nodig om af te vallen? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.